De onderwijscriticus Alfie Kohn zegt in een van zijn youtube video's dat het geven van cijfers leren tegenwerkt: Geef je een slecht cijfer dan houdt de student een slecht gevoel over aan het vak, met een beetje pech ook nog een slecht gevoel over zichzelf maar de kans dat zijn verdere interesse is gewekt is nagenoeg nihil. Geef je een goed cijfer dan houdt de student er een goed gevoel aan over. Hij zal nu zijn kennis echter niet verder verdiepen maar zoeken naar een volgende gelegenheid om een goed cijfer te halen. Hierbij zal hij proberen datgene wat hem het goede cijfer heeft bezorgd te herhalen om zijn succes te verlengen. Consolidatie en geen verbetering. Het geven van een waardeoordeel zou je het beste achterwegen kunnen laten, en je beperken tot het geven van inhoudelijke feedback. De deur niet sluiten en er een bordje 8 op hangen, maar open laten en er nog twee extra openzetten.
Een interessante theorie, paar maanden in het hoofd rondgedragen om te zien hoe het in de eigen praktijk werkt:
Observatie 1: Als je een groep studenten die een project hebben gedaan een mailtje stuurt dat ze een 7 hebben en dat ze hun verslag met schriftelijke feedback kunnen komen ophalen komt ongeveer 1 uit 6 daadwerkelijk langs.
Observatie 2: Als je een groep studenten langs laat komen, ze omstandig uitlegt wat ze allemaal fout hebben gedaan, ze verteld dat omdat ze ook veel goed hebben gedaan je eigenlijk geen grond hebt om ze een onvoldoende te geven maar gewoon vind dat ze veel beter kunnen en de fouten moeten rechtzetten wordt dat vaker wel dan niet zonder morren geaccepteerd. Als ze de fouten eenmaal zien is het toch hun eer te na ze te laten staan.
Lijkt tot zover te kloppen.
Observatie 3: Ik heb een heel lange historie van hele hoge cijfers, en ik kan eigenlijk haast niets: nooit een sport lang genoeg volgehouden om wat te bereiken, speel geen instrument, nooit een hobby geperfectioneerd. Dat komt denk ik deels omdat waar de interesse ook heen ging, het moest altijd wijken voor school en studie. Als de druk van de tentamenweek naderde ging wat het ook mocht zijn altijd ruim van tevoren de ijskast in. En meestal kwam het er niet meer uit. Om iets te bereiken moeten je acties convergeren, draaien om een doel, leiden naar een hoogtepunt. Dat punt was voor mij het moment waarop ik het tentamenwerk opensloeg, en in een serene rust, in de stilte van een lokaal vol zwetende hersens de lege blaadjes vulde met de als vanzelfsprekend toevloeiende antwoorden. Mijn moment, mijn topsport. Halverwege de middelbare school stopte ik met het teruglezen van de antwoorden om naar rekenfoutjes te zoeken en te verbeteren. Het verpestte de volmaaktheid van het moment, en de ervaring leerde dat ik er toch wel mee wegkwam de foutjes niet te willen zien.
Convergentie, maar naar een stapel mooie cijferlijstjes, net als een stapel bankbiljetten niets meer dan wat bedrukt papier waar je maar al te gemakkelijk een valse betekenis aan toekent. Lijkt ook tot zover nog te kloppen.
In Suriname is een universitair diploma schaars en de er aan toegekende betekenis een stuk hoger dan hier, in dit prachtig land van ontelbare gesjeesde doctoren in de wis- sterren- en noem het maar op wat voor kunde. In de anonimiteit van de grote stad waar niemand je kent, en de arbeidsmarkt van voor jou tien anderen lag daar een mooie les in nederigheid. En aan de vooravond van mijn allerlaatste jaar school, met mijn afstudeeronderzoek en didactische akte in het verschiet, wacht daar een mooie uitdaging om te zoeken naar een nieuwe convergentie.
En de cijfers? Die blijf ik voorlopig schrijven op betekenisloos papier, in ruil voor andere betekenisloze cijfertjes op een betekenisloze rekening. En waar het maar heel even kan geef ik mijn studenten zoveel mogelijk feedback op wat ze inhoudelijk hebben gedaan, hoe het beter kan waar ze de volgende keer ook nog aan moeten denken, waar ze ook nog kunnen kijken, en hoop ik dat de deur open blijft staan. Want droge voeten en veilige gebouwen hebben wel betekenis, en daar doen we het voor.
