Visie op politiek (1)

Ik vind stemmen moeilijk. Ontzettend moeilijk. In Suriname vond ik het al moeilijk. De kans is immers altijd levensgroot aanwezig dat degene op wie je stemt er alleen maar zijn zakken mee vult en je achterlaat met een kater. (er viel voor mij natuurlijk niets te stemmen maar als het wel had gemogen was het nog steeds niet makkelijk geweest).

Nee, neem dan Nederland. Hier mocht ik voor het eerst wel stemmen, de graaicultuur is een stuk minder en last but not least, je hebt hier de Stemwijzer! Omdat je hier niet als eerste en belangrijkste criterium de betrouwbaarheid van de kandidaat en het risico van zakkenvullen hoeft te hanteren, kun je hier echt eens kijken waar een partij voor staat. Dat zou wel eens een probleem kunnen worden, wie heeft er immers de tijd om twaalf verkiezingsprogramma's te gaan zitten doorlezen? Maar met de Stemwijzer wordt dit op elegante wijze opgelost. Je kunt van alle belangrijke issues aangeven of het je uberhaupt interesseert, zo ja of je het wel of niet erg belangrijk vind en wat je erover denkt. De computer zoekt dan keurig de partij die er allemaal net zo over denkt als jij, en je bent klaar voor de stembus!

Zogezegd zogedaan, alles netjes ingevuld en wat blijkt: de best scorende partij haalt 73%. Niet zo denderend vond ik. Gegeven hoe lang de lijst met onderwerpen en mogelijkheden is, is het ook haast onmogelijk om 100% te halen, maar 73 vond ik toch best wel laag. Dat wil zeggen dat je door te gaan stemmen voor meer dan een kwart van de besluitvorming jezelf tegenwerkt. Je kunt de stemwijzer ook invullen voor  oudere verkiezingen. Paar oude verkiezingen afgewerkt kwam er uit dat er niet zoveel variatie zit in de score, en het beste wat er voor mij uitkwam was 77%.

Bij mij bleef het knagen. Je hebt slechts 1 kans in de 4 a 5 jaar om iets te zeggen over wat er in je land gebeurt, en bij die ene kans mag je ook nog niet eens zeggen wat je vind, maar moet je genoegen nemen met het minst slechte. Ik heb mezelf toen de vraag gesteld, over hoeveel onderwerpen je nu eigenlijk een uitgesproken mening kunt hebben, voordat je op tenminste 1 van die punten gedwongen wordt te kiezen voor een partij waar je het niet mee eens bent. Gelukkig kwam op school toevallig juist de edele kunst van de statistiek weer langs dus die heb ik maar eens nuttig gemaakt:

Om het overzichtelijk te houden gaan we uit van de volgende situatie:
Er zijn 12 partijen, en voor elke issue zijn er slechts twee mogelijke meningen. Denk bijvoorbeeld aan wel of geen nucleaire energieopwekking, wel of niet meedoen met een oorlog, wel of geen genetisch gemodificeerd voedsel. Het ligt in werkelijkheid natuurlijk meestal niet zo zwart wit maar voor dit betoog voldoet het.

Als je over 1 of 2 issues een uitgesproken mening hebt, zal je allicht een partij vinden die er op beide punten hetzelfde over denkt als jij. Heb je een derde issue die je belangrijk vindt, begint het al interessant te worden:
De kans dat een willekeurige partij het op alle punten met je eens is,  is: 1/2 *1/2 * 1/2. Voor de eerste issue heeft de partij 50% kans om het met je eens te zijn.  Heeft hij die goed, dan heeft hij weer 50% kans dat hij de tweede ook goed heeft. Voor drie issues is de kans dat je het volledig eens bent met een willekeurige partij dus (1/2)^3=1/8.

Er zijn echter 12 partijen. Om de kans te vinden dat er tenminste 1 partij is die het op alle punten met je eens is, is het makkelijker om uit te gaan van de omgekeerde kansen. De kans dat een willekeurige partij het op tenminste 1 punt met je oneens is, is 7/8. De kans dat ze het alle 12 op tenminste 1 punt met je oneens zijn is (7/8)^12=0,20. De kans dat je wel een partij vind die het in alle punten met je eens is, is dus 1-0,20=0,8. Oftewel 80% kans. Niet verkeerd!

Wat gebeurt er, wanneer je meer dan drie onderwerpen dusdanig belangrijk vind dat je er grote moeite mee hebt om tegen je eigen mening in te moeten stemmen? Onderstaand is voor hogere aantallen belangrijke issues uitgewerkt wat de kans is dat je nog een partij vind die het met je eens is:
4 issues -->54%
5 issues -->32%
6 issues -->17%
7 issues -->9%
8 issues -->4,6%

Op basis hiervan trek ik de conclusie dat het dus niet veel zin heeft om (per 4 jaar) je over meer dan 4 onderwerpen druk te maken. De excercitie heeft ook een hoop begrijpelijk gemaakt waar ik me vroeger over kon verbazen.

Waarom kan je geen partij vinden waar je je  bij zou willen aansluiten of met volle overtuiging voor kiezen: Zogauw je het programma wat beter bestudeert vind je onvermijdelijk iets waar je op afknapt

Waarom gaan campagnes meer over het persoonlijk leven van de kandidaten dan over de inhoud? Omdat het geen zin heeft om je in de inhoud te verdiepen. Je kunt immers toch niet kiezen voor wat je vind. Je hebt echter wel de volledige vrijheid te kiezen voor de meest charmante kandidaat!

Waarom komen er steeds meer kleine partijtjes bij en wordt de formatie steeds moeilijker? Omdat mensen steeds beter geinformeerd zijn en er meer mensen zijn die ergens echt een eigen mening over hebben. Willen die op tenminste de eerste twee prioriteiten op hun issues lijstje aan bod komen moeten er dus wel partijen zijn die dat aanbieden. Het aanbod volgt hier de vraag.

Tot nu toe heb ik alleen gekeken voor wat het betekent als je wil gaan stemmen. Minstens net zo interessant wordt het wanneer je zelf de politiek in wil gaan. Stel dat er 5 issues zijn die je erg aan het hart gaan. Tijdens het vertegenwoordigen van je partij zul je dan waarschijnlijk 20% van de tijd advocaat van de duivel moeten gaan spelen. Wat betekent dat eigenlijk? Dat politici wanneer ze toetreden tot een partij hun meningen keurig gladstrijken zodat ze ineens wel overeenkomen met die van de partij? Of dat ze een deel van de tijd iets staan te verkondigen waar ze niet achter staan? En waarom gaat iemand eigenlijk in de politiek? Omdat hij een aantal iedeeen heeft die hij probeert te verwezelijken, of gewoon omdat ie het leuk vind. Ik denk steeds meer het laatste.